İş Mahkemeleri Kanunu Tasarısı Genel Kurulda Kabul Edildi (3)

Arabuluculuk müzakerelerine taraflar bizzat, kanuni temsilcileri veya avukatları aracılığıyla katılabilecek. Uyuşmazlığın çözümüne katkı sağlayabilecek uzman kişiler de müzakerelerde hazır bulundurulabilecek.

Kanunla, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi alacak ve tazminatları için arabulucuya başvurulmuş olması, dava şartı haline getiriliyor.

Çalışma ve İş Kurumu il müdürlükleri personelinin, "iş sözleşmesi fiilen sona eren işçilerin" kanundan, iş ve toplu iş sözleşmesinden doğan bireysel alacaklarına ilişkin şikayetleri inceleme yetkisi kaldırılacak. İş sözleşmesi devam eden işçiler bakımından, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının, iş müfettişleri eliyle denetim ve teftiş yetkisi devam edecek. İş sözleşmesi fiilen sona eren işçiler ise doğrudan arabulucuya başvuracak.

Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun ilgili maddesinde yapılan değişikliğin zorunlu sonucu olarak, arabuluculuk görüşmelerine taraflar dışında katılan kişiler gizliliğe riayet etmek zorunda olacak.

Kanunla, arabuluculuğun tanımında düzenleme yapılıyor. Arabuluculuk görüşmelerinde tarafların bir çözüm üretemediklerinin ortaya çıkması halinde, arabulucu çözüm önerisi getirebilecek.

Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun ilgili maddesine, "idare" tanımı eklenerek, arabuluculuk görüşmelerine taraf olarak katılacak "idare" net bir şekilde belirleniyor.

Arabuluculuk ücretini karşılamak için adli yardıma ihtiyaç duyan taraf, arabuluculuk bürosunun bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesinin kararıyla adli yardımdan yararlanabilecek.

Arabuluculuk müzakerelerine taraflar bizzat, kanuni temsilcileri veya avukatları aracılığıyla katılabilecek.

Uyuşmazlığın çözümüne katkı sağlayabilecek uzman kişiler de müzakerelerde hazır bulundurulabilecek.

Tarafların çözüm üretemediklerinin ortaya çıkması halinde arabulucu bir çözüm önerisi yapabilecek. Arabuluculuk müzakerelerinde idareyi, üst yönetici tarafından belirlenen iki üye ile hukuk birimi amiri veya onun belirleyeceği bir avukat ya da hukuk müşavirinden oluşan komisyon temsil edecek. Komisyon, arabuluculuk müzakereleri sonunda gerekçeli bir rapor düzenleyerek, beş yıl boyunca saklayacak.

Komisyon üyelerinin arabuluculuk faaliyeti kapsamında yaptıkları işler ve aldıkları kararlar sebebiyle açılacak tazminat davaları, ancak devlet aleyhine açılabilecek.

Devlet ödediği tazminattan dolayı görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullanan üyelere ödeme tarihinden itibaren bir yıl içinde rücu edecek.

Kanunla, arabuluculuk faaliyetinin sona ermesine ilişkin hükümde de değişiklik yapılıyor. Buna göre uyuşmazlığın, Ceza Muhakemesi Kanunu gereğince uzlaşma kapsamına girmeyen bir suçla ilgili olduğunun anlaşılması halinde arabuluculuk faaliyeti sona ermeyecek ve bu konuda da arabuluculuk görüşmeleri yapılabilecek.

Ayrıca arabuluculuk faaliyetini sonuçlandıran tutanak taraflar, kanuni temsilcileri ve avukatları tarafından imzalanabilecek.

Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nda düzenlemeye gidilerek, dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulması halinde anlaşmanın icra edilebilirliğine ilişkin şerhin asıl uyuşmazlık hakkındaki görev ve yetki kurallarına göre belirlenecek olan mahkemeden talep edilebileceğine ilişkin hüküm değiştirilebilecek. Bu şerh, arabulucunun görev yaptığı yer sulh hukuk mahkemesinden istenebilecek.

Taraflar ve avukatları ile arabulucunun birlikte imzaladıkları anlaşma belgesi, icra edilebilirlik şerhi aranmaksızın ilam niteliğinde belge sayılacak.

Arabulucu huzurunda anlaşılması halinde, üzerinde anlaşılan hususlar hakkında taraflarca dava açılamayacak.

Arabulucular siciline kaydolabilme şartlarında değişiklik yapılarak, kasten işlenmiş bir suçtan mahkum olmamak şartı, kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıldan fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik yapma, yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkum olmamak şeklinde değiştiriliyor.

Arabuluculuk Daire Başkanlığı, sicile kayıtlı arabulucuları, görev yapmak istedikleri adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonlarına göre listeleyecek ve listeleri ilgili komisyon başkanlıklarına gönderecek. Bir arabulucu en fazla üç komisyon listesine kaydolabilecek.

Arabuluculuk büroları kurulacak

Arabuluculuğa başvuranları bilgilendirmek, arabulucuları görevlendirmek ve kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek üzere, Bakanlık tarafından uygun görülen adliyelerde arabuluculuk büroları kurulacak.

Adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonu tarafından münhasıran bu bürolarda çalışmak üzere, bir yazı işleri müdürü ile yeteri kadar personel görevlendirecek.

Arabuluculuk büroları, Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenen sulh hukuk hakimliğinin gözetim ve denetimi altında görev yapacak. Arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde bu büroların görevi, adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonunca görevlendirilen sulh hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüğü tarafından ilgili hakimin gözetim ve denetimi altında yerine getirilecek.

İşçi ve işveren sendikaları konfederasyonları Arabuluculuk Kurulunda temsil edilebilecek.

Uyum düzenlemeleri

Kanunla, 20 Temmuz 2016 tarihinde faaliyete geçen bölge adliye mahkemeleri ile Hukuk Muhakemeleri Kanununda öngörülen istinaf kanun yoluna ilişkin hükümlerin uygulanmaya başladığı dikkate alınarak, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nda uyum düzenlemeleri yapılıyor.

Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarda toplu iş sözleşmesi kapsamı dışında çalışan personel ile bu teşebbüs ve bağlı ortaklıklar arasında, iş ilişkisi nedeniyle sözleşmeden veya kanundan doğan her türlü hukuk uyuşmazlıklarına ilişkin dava ve işler iş mahkemelerinde görülecek.

Kanunun arabuluculuğa ilişkin hükümleri, bu hükümlerin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay'da görülmekte olan davalar hakkında uygulanmayacak.

Başka mahkemelerin görev alanına girerken, bu kanunla iş mahkemelerinin görev alanına dahil edilen dava ve işler, iş mahkemelerine devredilemeyecek, kesinleşinceye kadar ilgili mahkemeler tarafından görülmeye devam olunacak.

İlk derece mahkemeleri tarafından, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce verilen kararlar, karar tarihindeki kanun yoluna ilişkin hükümlere tabi olacak.

(Bitti)

Politika Güncel Haberler