Trump İran'la Nükleer Anlaşmadan Desteğini Çekti, Top ABD Kongresi'nde

ABD Başkanı Donald Trump, İran'ın 2015 tarihli nükleer anlaşmaya uymadığını söyledi ancak anlaşmanın sonlandırılması ya da yeniden müzakere edilmesi çağrısı yapmadı.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise sert tepki göstererek, Trump'ı "asılsız ithamlarda" bulunmakla suçladı ve anlaşmaya yönelik taahhütlerini yerine getirmeyi sürdürdüklerini söyledi.

Beyaz Saray'da ABD yönetiminin İran'la ilgili yeni stratejisini açıklayan Trump, anlaşmanın uygulanmasının sürekli olarak takip edilmeye devam edileceğini ifade etti.

Trump, Kongre'den İran'ın geçmesi halinde ABD'nin yaptırım uygulamasını tetikleyecek bazı göstergeler belirlemesini isteyeceğini ifade etti.

ABD Başkanı, "Kongre ve müttefiklerimizle birlikte bir uzlaşmaya varamazsak, o zaman anlaşma da iptal edilir" dedi.

ABD'de anlaşmanın onaylanmasıyla ilgili kabul edilen yasa, Başkan'ın her 90 günde bir Kongre'ye İran'ın anlaşmaya uyum gösterdiğini teyit etmesini öngörüyor. Trump daha önce Nisan ve Temmuz aylarında yaptığı değerlendirmede İran'ın anlaşmaya uyum göstermeyi sürdürdüğünü teyit etmişti.

Ancak Trump, son değerlendirmesinde İran'ın anlaşmaya uyduğunu teyit etmeme kararı aldı. Böylece ABD'nin anlaşmaya taraf olmaya devam edip etmeyeceği ile ilgili karar da Kongre'ye bırakılmış oldu.

Söz konusu nükleer anlaşma, 2015 yılında İran ve Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi ABD, Çin, Fransa, İngiltere ve Rusya ile Almanya arasında imzalandı. Anlaşma kapsamında İran'ın nükleer programını dondurması karşılığında, ambargoların kısmen kaldırılmasını öngörülüyor. Trump, seçim kampanyası boyunca bu anlaşmayı sert bir dille eleştirmişti.

Trump'ın İran'ın uyumunu teyit etmediğini söylemesiyle birlikte bundan sonrası için kulislerde üç senaryo konuşuluyor.

Bunlardan ilki, Trump yönetiminin, İran'ın anlaşmaya uymadığını vurgulasa da, anlaşmanın yürürlükte kalması için Kongre'den Tahran yönetimine yaptırım uygulamamasını isteyebilir. Hem Trump'ın hem de Dışişleri Bakanı Rex Tillerson'ın açıklamaları bu senaryonun ağırlık kazandığını gösteriyor.

İkincisi, ABD yönetiminin Kongre'den yaptırım uygulamamasını istemesi ancak anlaşmanın yeniden müzakere edilmesi için harekete geçmesi.

Üçüncü ihtimal de Kongre'nin İran'a uyum göstermediği için yeni yaptırımlar yürürlüğe sokarak, anlaşmanın sona ermesiyle sonuçlanacak bir süreci başlatması.

Devrim Muhafızları'na yaptırım için Hazine'ye yetki

Trump, ayrıca İran Devrim Muhafızları'na yaptırım uygulaması için Hazine'ye yetki verdi.

ABD Başkanı, İran'ın "fanatik bir rejimin yönetimi" altında olduğunu, dünyaya ölüm, yıkım ve kaos yaydığını ve İran'ın "teröre en fazla destek veren" ülkelerden biri olduğunu belirtti.

Trump ayrıca, İran'ın "terörü destekleme" tutumunu yeniden değerlendirene kadar yeni önlemlerin alınacağını belirtti.

Ruhani: Trump asılsız ithamlarda bulunuyor

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de Trump'ı "asılsız ithamlarda" bulunmakla suçladı ve anlaşmaya yönelik taahhütlerini yerine getirmeye devam edeceklerini söyledi.

Ruhani ayrıca Trump'ı İran'ın ekonomik kalkınmasının önünü kesmeye çalışmakla eleştirdi.

Trump'ın konuşmasından kısa bir süre sonra devlet televizyonunda yayınlanan açıklamasında Ruhani, "Bugün ABD, nükleer anlaşmaya ve aynı şekilde İran halkına hiç olmadığı kadar karşı çıkıyor" dedi.

İran'dan daha erken saatlerde yapılan açıklamada Devrim Muhafızları da dahil olmak üzere askeri gücüne yönelik her türlü eyleme karşılık verileceği belirtildi.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bahram Kasımi, Devrim Muhafızları'nın ülkenin güvenliğini sağladığını ve onlara karşı atılacak her adıma "güçlü ve uygun bir şekilde karşılık" verileceğini belirtti.

Devrim Muhafızları: İran'ın elit güvenlik gücü

İran'ın elit güvenlik gücü Devrim Muhafızları, İslam Cumhuriyeti'nin temel direği ve tartışmalı nükleer programını ardındaki itici güç olarak biliniyor.

Devrim Muhafızları, İslam Devrimi'nden sonra yeni düzeni iç ve dış tehditlere karşı korumak amacıyla doğrudan doğruya devrimin lideri ve ilk dini lider Ayetullah Ruhullah Humeyni'ye bağlı bir örgüt olarak kurulmuştu.

Bünyesinde, 300 binden fazla askerden oluşan düzenli bir ordu, yüz binlerce gönüllünün bulunduğu Besiç milisleri, kara, hava ve deniz kuvvetleri ile füze birimi de yer alıyor.

İslami düzeninin koruyucusu olarak siyasette de önemli rol oynayan Devrim Muhafızları, İran ekonomisinin ithalat-ihracat, petrol ve doğalgaz, ulaştırma ve inşaat gibi en önde gelen sektörlerinde büyük ağırlığa sahip.

Devrim Muhafızları'nın sahibi olduğu şirketlerin çok sayıda kamu ihalesi kazandığı ve birçok büyük projeyi hayata geçirdiği belirtiliyor.

Ayrıca, yasa dışı yollardan İran'a sokulan malların karaborsada satışının denetimini de elinde tuttuğu öne sürülen iddialar arasında yer alıyor.

31 Mart Yerel Seçim Sonuçları İçin Tıklayın