4. Uluslararası İslam Sanatında Geometrik Desenler Çalıştayı" Başladı

İstanbul Tasarım Merkezi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) iş birliği ile düzenlenen "4. Uluslararası İslam Sanatında Geometrik Desenler Çalıştayı" başladı.

Bu yıl koordinatörlüğünü Polonyalı matematikçi Prof. Dr. Miroslaw Majewski'nin üstlendiği alt başlığı "Ahşap ve Çinide Geometrik Desenler" olan çalıştayın açılışı Haliç Kongre Merkezi'nde gerçekleştirildi.

Açılışta konuşan Ensar Vakfı mütevelli heyeti üyesi Ayşe Taşkent, İslam sanatında geometrik desenlerin en güzel örneklerinin Türkiye'de yer aldığını söyledi.

"Türk mimari geleneğinin en önemli unsurlarından biri geometrik desenlerdir"

Taşkent, Türk mimari geleneğinin en önemli unsurunun geometrik desenler olduğuna işaret ederek, "Başta Avrupa ve Amerika olmak üzere dünyada birçok ülkede hem akademik düzeyde hem de sektörel manada birçok çalıştay yapılmasına rağmen Türkiye'de bu konuda henüz yeterince çalışılmadığına, maalesef bu konuya yeterince önem verilmediğine şahit oluyoruz." dedi.

İslam medeniyetinin hiçbir medeniyette görülmediği kadar matematiğe ve geometriye değer verdiğine vurgu yapan Taşkent, şöyle devam etti:

"Matematiğin ve özellikle geometrinin sanatla birleştiği bir alan olarak diyebileceğimiz İslam sanatında geometrik desenler, klasik dönem İslam dünyasında sanat tarihinde olduğu kadar, bilim ve matematik tarihi ile de alakalı bir konu olarak karşımızda durmaktadır. O yüzden de bu bezemeler ve bu bezemelerin matematiksel arka planı yeterince araştırılmadığı takdirde, İslam medeniyetini bilim ve sanatta özellikle de matematik bilgisinde gelinen noktanın yeterince anlaşılabileceğinin kanaatinde değiliz."

Taşkent, İslam sanatında geometrik desenler konusunu, yabancı uzmanlar eşliğinde gündeme getirmek istediklerini dile getirerek, "Aynı zamanda yeni projelere kapı aralamak için disiplinler arası bir çalışma gerçekleştirmeyi umuyoruz. İstanbul Tasarım Merkezi'nin temel gayesini de anmamız gerekiyor. Tarih ve geleneğimizin mimari ve estetik zenginliğini günümüz insanına anlatmayı ve bu zenginliğin yeniden nasıl yorumlanabileceğini aktarmayı amaçlamaktadır." ifadelerini kullandı.

"Geometrik sistemde yorum hakkınız sınırlı"

Çalıştaya ilişkin AA muhabirine açıklamada bulunan sanat tarihçisi Prof. Dr. Selçuk Mülayim de çalıştayın her yıl gelişerek devam ettiğini dile getirerek, "Burada yeni öneriler, tartışmalar var. Bu iş her şeyden önce bir sanatçı meselesinden önce bir tasarımcı işidir. Çünkü geometrik sistemlerde yorum hakkınız çok sınırlı. Yorum hakkınız yoksa kişisel üslubunuzun oluşması da biraz zor." diye konuştu.

Mülayim, geometrik sistemin süslemelerle birlikte bir eser kıvamına gelebileceğinin altını çizerek, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Geometrik desenler üzerinden figürleri çektiğiniz an ortaya çıkan ızgara can sıkıcı hale geliyor. Izgaralar, ongenler... Otel lobilerinde, köprü kenarlarında, balkonlarda ongenler, her yerde ongen geçmeleri var. Rahatsız edecek kadar sıkıcı bu yüzden tekrarlara gitmemek, çeşitlemek lazım. Asıl söylemek istediklerim aslında bu. Yani bir şekil veya kompozisyon diğerleri ile beraber olunca güzel oluyor."

Geometrik desenler üzerine şu anda Türkiye'de birçok başvuru kaynağının yer aldığını belirten Mülayim, bu alanda çalışacak adaylara başarılar diledi.

Çalıştayın koordinatörü Prof. Dr. Miroslaw Majewski ise açılışın arsından "Geometrik Desenler Neden Geometrik Olarak Adlandırılır?" başlıklı bir konuşma yaptı.

Çalıştay hakkında

İlki İstanbul Tasarım Merkezi tarafından 2013 yılında "Tarihi Süreç ve Yeni Denemeler" başlığı ile gerçekleştirilen çalıştayın ikincisi, 2014 yılı Eylül ayında İstanbul ve Konya'da "Selçuklu'nun İzinde" alt başlığıyla düzenlendi.

Üçüncü çalıştay ise 24 Eylül -1 Ekim 2016 tarihleri arasında İstanbul ve Amasya'da, "Taşa İşlenen Desenler" ismiyle işlendi.

Bu yıl "Ahşap ve Çinide Geometrik Desenler" temasıyla yapılan çalıştayın ilk gün dersleri Haliç Kongre Merkezi'nde herkesin katılımına açık olarak yapılacak. 25 Eylül ile 28 Eylül arasındaki uygulamalı atölyeler ise İstanbul Tasarım Merkezi'nin binasında belirli sayıdaki katılımcılar ile gerçekleştirilecek.

"4. Uluslararası İslam Sanatında Geometrik Desenler Çalıştayı"na ayrıca bu yıl ABD, İngiltere, Polonya, Özbekistan, İran ve Türkiye'den toplam 15 uzman seminer ve atölyeler için davet edildi.

"Mimarlık, Matematik, Fizik, Sosyal Bilimler, Sanat" alanlarında lisans ve lisans üstü öğrencilerin veya profesyonel iş hayatından ilgililerden oluşan katılımcıların kayıtla kabul edildiği çalıştay programı ücretsiz olarak yapılıyor.

Çalıştay sonunda Bursa'ya düzenlenecek olan teknik gezide ise katılımcılar ve uzmanlar Bursa'nın tarihi mekanlarındaki desen uygulamalarını yerinde inceleme fırsatına sahip olacak.

Kaynak: AA / Kültür Sanat