Lübnan'da Kronikleşen Elektrik Krizi

MAHMUT GELDİ - Lübnan'da hükümetin "oy birliğiyle karar alma mekanizması", on yıllardan beri devam eden elektrik krizinin çözümünü engelliyor.

Lübnan'da 1975'te başlayıp 1990'a kadar süren iç savaş öncesinde vatandaşa 24 saat enerji hizmeti veren ve fazlasını da Suriye'ye satan Enerji ve Su Kaynakları Bakanlığına bağlı Elektrik Kurumu, halihazırda ülke geneline günlük ortalama 15 saat elektrik sağlıyor.

Vatandaş da devletin elektrik vermediği saatlerde enerji ihtiyacını karşılamak için çareyi mahallelerde kurulan özel mülkiyetteki jeneratörlere abone olmakta buluyor.

Elektrik ihtiyacını karşılamak için 2 ayrı fatura ödemek zorunda kalan vatandaş, mahalle jeneratöründen 5 amperlik elektrik aboneliği karşılığında aylık 70 ABD doları ödüyor.

Bakan Huri'ye göre sorun oy birliğiyle karar alma mekanizması

Lübnan Ticaret ve Ekonomi Bakanı Raid Huri, AA muhabirine yaptığı açıklamada, hükümetin oy birliğiyle karar alma mekanizmasının, on yıllardır süren elektrik krizinin çözülmesine engel teşkil ettiğini belirtti.

Lübnan halkına 24 saat kesintisiz elektrik sağlayacak santrallerin kurulması yönünde karar alma yetkisine sahip olmadıklarını söyleyen Huri, "Mensubu olduğum Özgür Yurtsever Hareketi, yıllardan beri bu konuda defalarca Bakanlar Kurulu'na teklifler sundu ancak başarılı olamadı. Çünkü Bakanlar Kurulu'nun oy birliğiyle karar alması gerekiyor." dedi.

Jeneratör aboneliği için yeni karar

Yeni santrallerin inşası için bugün yola çıkmaları halinde ancak 3 yıl sonra ülkenin enerji ihtiyacının karşılanabileceğine işaret eden Bakan Huri, geçen ağustos ayında Ticaret ve Ekonomi Bakanlığınca jeneratör abonelikleri konusunda alınan karara değinerek, vatandaşı jeneratör sahiplerinin insafıyla baş başa bırakmak istemediklerinin altını çizdi.

Jeneratör sahiplerinin çıkardığı elektrik faturalarının vatandaşın hayatını olumsuz etkileyecek şekilde yüksek olduğunu dile getiren Huri, bakanlık tarafından alınan kararın elektrik kriziyle herhangi bir bağlantısının olmadığını kaydetti.

Huri, yeni kararın hayata geçmesiyle vatandaşın elektrik faturası yükünün ciddi anlamda hafifleyeceğini, örneğin elektriğe ayda 200 dolar ödeyen ailenin faturasının yeni sistemle 100 dolara düşeceğini aktardı.

Ticaret ve Ekonomi Bakanı olarak kendisine verilen yetkileri kullanarak vatandaşın hayatını kolaylaştırma ve yükünü hafifletme yönünde bu kararı aldıklarını belirten Huri, sürdürülmesi mümkün olmayan jeneratör sistemini kaldırmak için ise Bakanlar Kurulu kararı gerektiğini ifade etti.

Lübnan'da hükümetin karar alabilmesi için oy birliğinin şart olduğunu, bu nedenle de çalışmaların sürekli ertelendiğini vurgulayan Huri, "Bütün kararların oy birliğiyle alınmasına karşıyım. Bu yöntem maalesef devleti işlevsizleştiriyor ve başarılara imza atılamıyor." diye konuştu.

Jeneratör sahiplerinin yavaş yavaş bakanlık tarafından alınan karara uymaya başladığını dile getiren Huri, uygulama tüm Lübnan'da yüzde 100 hayata geçinceye kadar işin takipçisi olacaklarının altını çizdi.

Lübnan Ticaret ve Ekonomi Bakanlığı 1 Ağustos'ta ülkedeki jeneratör sahipleri ile vatandaş arasındaki aboneliklere ilişkin yeni bir karar almıştı. Bu kararla getirilen düzenleme kapsamında, Elektrik Kurumunun uyguladığı sisteme geçerek sayaçlar üzerinden vatandaşın tükettiği kadar ödeme yapılması öngörülüyor.

Lübnanlı bir ailenin yılda ödediği bin 200 dolarlık elektrik faturasının üçte ikisinden fazlasını jeneratör aboneliğine verdiği belirtiliyor.

Jeneratör sahipleri bakanlığın kararından şikayetçi

Ticaret ve Ekonomi Bakanlığının kararına karşı çıkan jeneratör sahipleri ise söz konusu karar nedeniyle zarar ettiklerini savunarak, vatandaşa verdikleri enerji hizmetinin durabileceğini söylüyor.

Lübnan Dağı vilayetine bağlı Şuf bölgesi jeneratör sahipleri adına konuşan Emin Ganım, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ticaret ve Ekonomi Bakanlığının çıkardığı karar kapsamında fiyatlara sınır getirilmesi ve tüketicinin de elektrik sayacı almasının zorunlu hale gelmesi nedeniyle yeni bir sorunla karşılaştıklarını ifade etti.

Bakanlığın belirlediği fiyatlar üzerinden hizmet vermelerinin mümkün olmadığını söyleyen Ganım, söz konusu kararın gözden geçirilmesi çağrısında bulundu.

Devletin alternatifi olma çabasında olmadıkları gibi kendilerine bir meşruiyet verilmesini de talep etmediklerini belirten Ganım, sadece devletin yetişememesi nedeniyle oluşan elektrik ihtiyacını gidermeye çalıştıklarını vurguladı.

Jeneratör Sahipleri Topluluğu Sözcüsü Ahmed Yunus, geçen hafta düzenlediği basın toplantısında, yeni kararın yürürlüğe girmesiyle kendilerinin kazancını koruyacak bir fiyat getirilmesi talebinde bulundu.

Enerji ve Su Kaynakları Bakanlığınca getirilen yeni fiyatlar kapsamında, 1 kilovat elektrik bedelinin 410 Lübnan lirası (0,27 dolar) olarak belirlendiğini aktaran Yunus, "Bu kesinlikle adil ve kazançlı değildir. Bizim zarar ve dolayısıyla da iflas etmemize yol açan bir durumla karşı karşıyayız." dedi.

Lübnan İçişleri Bakanı Nihad Meşnuk ise elektrik üretimi hizmetine son veren jeneratörlere el koyulacağını açıklamıştı.

Elektrik santrallerini yenileme projesi

Öte yandan, Lübnan Enerji ve Su Kaynakları Bakanı Sezar Ebi Halil, ülkedeki elektrik sisteminin yenilenmesiyle ilgili geçen hafta Alman teknoloji şirketi Siemens'ten gelen bir heyetle görüştü.

Görüşmenin ardından basın açıklaması yapan Ebi Halil, elektrik sorununa nihai çözümler üretmek amacıyla iş birliğine karar verdiklerini söyledi.

Siemens heyeti ise orta ve uzun vadede etkili bir enerji sistemi kurmak için Lübnan Enerji ve Su Kaynakları Bakanlığıyla iş birliği yapmayı dört gözle beklediklerine işaret ederek, başkent Beyrut'ta verimli bir görüşme gerçekleştirdiklerini ve detaylar hakkında konuşmak istemediklerini aktardı.

Elektrik sorunu kalkınmayı engelliyor

Lübnan'daki yerli firmalar, ülkedeki elektrik sorununu kalkınma ve rekabet gücünün artmasının önündeki en büyük engel olarak tanımlıyor.

Elektrik ihtiyacının her yıl ortalama yüzde 5 arttığı Lübnan'da, devlete ait elektrik şirketinin üretimi ise yıldan yıla yüzde 3 düşüyor.

Yaklaşık 3 bin megavat elektrik ihtiyacı olan Lübnan'da elektrik şirketine ait santraller bin 500 megavat elektrik üretiyor.

Lübnan'da elektrik tedariki için yıllık bütçeden 1 milyar 600 milyon dolar ayrıldığı belirtiliyor. Lübnan Elektrik Kurumunun 1992'den bu yana verdiği açığın ise 30 milyar doları aştığı ifade ediliyor.

Lübnan'ın elektriğinin yüzde 35-40'ı Türk gemilerden

Bu arada Karadeniz Holding'e ait enerji gemileri, 2013'ten bu yana Lübnan'da elektrik tedarik ediyor.

Karadeniz Holding Temsilcisi Ralif Faysal, geçen ay düzenlediği basın toplantısında, "Karadeniz Powership Fatmagül Sultan" ve "Karadeniz Powership Orhan Bey" isimli gemilerin yaklaşık 400 megavat üretim kapasiteli olduğu ve bunun da Lübnan'ın elektrik ihtiyacının yüzde 25'ini karşıladığını belirtmişti.

Faysal, ağustos ayından itibaren 3 aylık süreyle Lübnan'da üretime başlayan "Karadeniz Powership Esra Sultan" gemisi ile bu oranın yüzde 35-40'a çıktığı bilgisini vermişti.

Ekonomi Haberler