İran, Trump'ın Nükleer Anlaşmadan Çekilmesini Beklemiyordu

İran Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Mahmud Vaizi, ABD Başkanı Donald Trump'ın nükleer anlaşmadan çekileceğini tahmin edemediklerini söyledi.

İran'da reformistlere yakınlığıyla bilinen Kargozaran-ı Sazendegi Partisinin yayın organına konuşan Vaizi, nükleer anlaşmaya ilişkin açıklamalarda bulundu.

Vaizi, "Nükleer müzakere sürecinde büyük toplantılar yaptık ve bunlarda köklü partilerin yüksek bir katılımı vardı. Sayın Obama ve İran hükümetleri arasındaki müzakerelerde Cumhuriyetçilerin nükleer anlaşmaya karşı çıktığını hiç duymadık. Böyle bir durumla da karşılaşmadık. Bu nedenle Sayın Trump'ın nükleer anlaşmadan çekilmesini beklemiyorduk." ifadelerini kullandı.

İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi (ABD, İngiltere, Çin, Fransa ve Rusya) ve Almanya arasında "Kapsamlı Ortak Eylem Planı" adı verilen nükleer anlaşma, 14 Temmuz 2015'te Avusturya'nın başkenti Viyana'da imzalanmış ve 16 Ocak 2016'da yürürlüğe girmişti.

ABD Başkanı Donald Trump, Mayıs 2018'de nükleer anlaşmadan çekildiklerini açıklamış ve İran'a yönelik yaptırımları aşamalı olarak yeniden uygulamaya başlamıştı.

ABD yaptırımları birçok alanı kapsadı

ABD'nin 7 Ağustos ve 4 Kasım 2018'de İran'a yönelik yeniden uygulamaya başladığı birinci aşama yaptırımlar çerçevesinde İran hükümetinin, ABD doları satın alması, altın ve değerli madenlerle ticaret yapması yasaklandı. İran'ın çelik, kömür, alüminyum ticareti ile otomotiv sektörüne yaptırım uygulandı.

Tahran'a sivil havacılık yaptırımları geri getirildi, yaptırımlar kapsamında İran'ın yolcu uçakları ve uçak parçası ithalatı engellendi. İran'ın para birimi tümen üzerinden ülke dışında gerçekleşecek önemli işlemlere kısıtlamalar uygulandı ve ABD'ye İran'dan el yapımı halı ve gıda ürünlerinin ihracatı yasaklandı.

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini başkanlığında 25 Eylül'de Birleşmiş Milletler (BM) 73. Genel Kurulu kapsamında New York'ta bir araya gelen İran nükleer anlaşmasına taraf ülkeler olan Fransa, Almanya, Rusya, İngiltere ve İran'ın dışişleri bakanlarının, İran ile doğalgaz dahil genel ticareti kolaylaştırmak için özel ödeme kanallarını da içeren yeni bir mekanizma inşa edilmesi konusunda anlaşma sağladığı açıklanmıştı.

Bu mekanizmanın İran ile meşru ticaret yapan ekonomik aktörlere güvence sağlayacağına değinilen bildiride, tarafların bu çerçevede bölgesel ve uluslararası ortaklarla iş birliğini sürdüreceği duyurulmuştu.

Bu kapsamda Fransa, İngiltere ve Almanya dışişleri bakanlarının 31 Ocak'ta Romanya'nın başkenti Bükreş'te İran'la ticaret için ortak bir ödeme mekanizması ve şirket kurduklarını duyurmasının ardından, INSTEX adlı mekanizmanın Fransa'nın başkenti Paris merkezli olacağı ve yöneticiliğine Alman Per Fischer'in getirileceği aktarılmıştı.

Kaynak: AA / Güncel