Dalından sofraya dutun pekmeze tatlı yolculuğu

Bingöl'ün Genç ilçesine bağlı Aktoprak köyünde yetiştirilen olgunlaşmış dutlardan besin değeri yüksek pekmez yapımına başlandı.

Geleneksel yöntemlerle hazırlanan pekmez için yılın bu döneminde bölgede tatlı bir telaş yaşanıyor.

Aktoprak köyünde meyvenin olgunlaşmasıyla, sabahın erken saatlerinde çocuk, genç, kadın erkek, dut ağaçlarının altında toplanan köylüler, silkelenen dallardaki dutların yere düşmemesi için geniş bezler açıyor.

Bezlerin üzerinden alınan dutlar ayıklandıktan ve yıkandıktan sonra pekmeze dönüştürülmek üzere dev kazanlara konularak, odun ateşinde saatlerce kaynatılıyor.

Doğal ortamda yetiştirilen dutların kaynatılmasıyla, hiçbir katkı maddesi kullanılmadan hazırlanan geleneksel lezzet daha sonra tepsilerde soğumaya bırakılıyor.

Özellikle kış aylarında kahvaltı sofralarını süsleyen besleyici pekmez yapımı için köyde günler süren tatlı bir çalışma gerçekleştiriliyor.

Coğrafi işaretle tescili için başvuru yapılacak

Yörede yetişen dut pekmezinin coğrafi işaret olarak tescillenmesi için Tarım ve Orman İl Müdürlüğünce çalışma yürütülüyor.

Tarım ve Orman İl Müdürü Burhan Bahadır, dut pekmezinin kimyasal müdahaleler olmadan tamamen doğal şekilde üretildiğini belirterek, tescil işlemi için ürünün teknik incelemesinin yerinde yapıldığını, alınan örneğin analize gönderildiğini söyledi.

Analiz işlemlerinin tamamlanmasıyla dut pekmezinin coğrafi işaretle tescili için Türk Patent Enstitüsüne müracaat edeceklerini ifade eden Bahadır, böylece üretilen pekmezin katma değerinin artacağını, bunun da bölge ve ülke ekonomisine olumlu yansıyacağını aktardı.

"İyi bir pekmez zamanında silkelenen dutun bekletilmemesi"

Köyde pekmez yapan 50 yaşındaki Nihat Dursun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 150 kilogram duttan 30 kilogram pekmez hazırladıklarını söyledi.

Hiçbir katkı maddesi kullanmadan duttan doğal pekmez yaptıklarını dile getiren Dursun, "İyi bir pekmez zamanında silkelenen dutun bekletilmemesi. Dut ağaçtan toplandıktan sonra bekletilmeden ateşe verildiği anda pekmez iyi olur. Dut bekletildiği zaman ekşime yapar. Dutun toplandıktan sonra yarım saat içinde ateşe konulması gerekir. En az bir saat kaynatılıp 4 gün güneşte bekletildiği zaman gerçek pekmez olur." dedi.

Dursun, dut pekmezinin mide, bağırsak hastalıklarına ve kansızlığa iyi geldiğinin belirtildiğini ancak pekmezin fazla kaynatılması ile bu fayda sağlayan özelliklerini yitirdiğini aktardı.

Hüsna Dursun da Zazaca yaptığı konuşmasında, iyi bir pekmez için dutun kaynatılma süresinin önemli olduğuna işaret etti.

Pekmezin yapılma sürecini anlatan Dursun, istenilen kıvama ulaştığında tepsilere koydukları pekmezi evlerin damında güneşte beklettiklerini, tekrar süzülen pekmezin tüketilmeye hazır hale geldiğini kaydetti.