"Kuru kayısı, lisanslı depoyla artık yatırım aracına dönüşecek"

Dünya "kuru kayısı başkenti" Malatya'da kurulacak lisanslı depoyla, kayısının bir "yatırım aracı"na dönüştürülmesi hedefleniyor.

Kayısı diyarı Malatya'da devlet desteğiyle 30 bin metrekare alanda ilk etapta 6 bin ton kapasiteyle kurulması planlanan Malatya Ticaret Borsası Kuru Kayısı Lisanslı Deposu'nun Mart 2020'de tamamlanması amaçlanıyor.

Dünya kuru kayısı üretiminin yüzde 85'inin yapıldığı kentte, geçen ihracat sezonunda (1 Ağustos 2018 - 31 Temmuz 2019) 112 ülkeye, 99 bin 461 ton kuru kayısı ihraç edilerek, 251 milyon 77 bin dolar gelir sağlandı.

Kuru kayısı lisanslı deponun faaliyete geçmesiyle kayısı üreticilerinin en büyük problemlerinden olan taban fiyatın belirlenememesi konusunun da çözülmesi hedefleniyor. Temmuz ayında Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO), lisanslı depodan alım yapmasının kuru kayısı taban fiyatının oluşmasında etki yapması ön görülüyor.

Lisanslı depoya ürünlerini teslim eden üreticiler, kendilerine verilecek olan ürün senetlerini istedikleri zaman satarak, ürünlerini paraya çevirebilecek.

Malatya Ticaret Borsası Başkanı Özcan, AA muhabirine, 2017 yılında cazibe merkezleri programı kapsamında devlet desteğiyle Fırat Kalkınma Ajansı üzerinden Malatya Ticaret Borsasına kuru kayısıda lisanslı deposunun hayata geçirilmesi için 12 milyon liralık hibe verdiğini söyledi.

Kuru kayısı lisanslı deposunun 10 bin tonluk kapasiteyle planlandığını ve deponun toplam maliyetinin 18 milyon 600 bin lira olduğunu aktaran Özcan, "Lisanslı depo, saklama koşulları ve üretimde kaliteyi arttırma açısından kuru kayısıda önemli. Üreticiler temmuz ve ağustos aylarında (hasat döneminde) maliyetlerle ilgili gider kalemini karşılaması açısından (depoda verilecek ürün senedi) elektronik senet karşılığı faizsiz kredi imkanı da oluşturacağını gördüğümüz projeyi acilen hayata geçirmeyi düşünüyorduk ve deponun yer tahsisini yaptık." diye konuştu.

Deponun yer tahsisinin yapıldığını, lisanslı deponun ihalesinin 28 Ağustos'ta gerçekleştirileceğini anlatan Özcan, şöyle devam etti:

"Kuru kayısı lisanslı depoculuğunu Türkiye'de ve dünyada ilk defa hayata geçirecek, bir projeye ev sahipliği yapıyoruz. Kuru kayısı, lisanslı depoyla artık yatırım aracına dönüşecek. Ürünün artık evrak olarak, elektronik satış salonlarında internet üzerinden satışı gerçekleşecek. Kendilerini her alanda yatırımcı görenler, kuru kayısıyı lisanslı depoda satın alarak, kayısının kükürtlenme oranı ile bekleme süresine göre yatırım ve kazanç aracına dönüştürebilirler. Burada kuru kayısı artık yatırım aracına dönmüş oluyor. Bizim asıl amacımız üreticiyi koruyacak, ürünü sağlıklı koşullarda muhafaza edecek, ürünün gerçek değerini bulduğu anda piyasaya arz edilecek koşulları oluşturmak."

İlk 6 ay depolama ücreti alınmayacak

Özcan, üreticilerin devletin verdiği tüm imkanlardan faydalanmasını istediklerini, Tarım ve Orman Bakanlığının lisanslı depoda üretici lehine ciddi destek verdiğine işaret etti.

Tarım ve Orman Bakanlığının ürünün depoya nakli ve sınıflandırıcı laboratuvardaki tüm giderleri karşıladığını belirten Özcan, "Depoda muhafaza edilen ürünlerden ilk 6 ay herhangi bir ücret talep edilmeyecek. 6 aydan sonra üreticiden cüzi miktarda depolama kira bedeli talep edilecek. Projeden en önemli hedef taban fiyat ile piyasayı regüle etmek. TMO'yu 7'inci ayda en önemli aktör haline çevirmeyi planlıyoruz. Kayısının en sorunlarından biri taban fiyat problemi. Taban fiyatını çözmenin yolu TMO'ya mal alımı gerçekleştirmek.Taban fiyatı TMO belirleyebilir mi diye bir çalışmamız var." ifadelerini kullandı.

Lisanslı deponun 1. Organize Sanayi Bölgesi'nde ilk etapta 30 bin metrekare alana 6 bin ton kapasiteyle yapılacağını belirten Özcan, gerekli koşullar oluştuğunda 4 bin ton kapasiteli ek bir binayla projeyi devam ettireceklerini söyledi.

Yatırımcılar için kuru kayısının karlı olabileceğini dile getiren Özcan, "Bilindiği gibi ürünün ilk hasat döneminde piyasada arz yüksekliği gerçekleştiği zaman fiyatlar kısmen geri gelebiliyor. Bunu fırsata çevirebilirler. Kayısı sağlıklı koşullarda, uygun ortamda belirlenen bir kalitede sınıflandırıcı laboratuvardan geçtikten sonra depolandığı için yatırımcı kuru kayısıyı üreticiden rahatlıkla satın alabilir. Yatırımcılar ürünü kendi hanesine geçirdikten sonra istediği karlılık oranının kendisine cazip geldiği andan sonra da paraya çevirebilir. Buradan tarım ürünlerinin bir yatırım aracına dönmesi gerçekleştirilmiş olur. İnsanlar mevduatlarını bankalarda muhafaza etmek yerine bu tür tarım ürünleriyle yatırıma çevirerek, sağlıklı kazançlar elde edebilir." diye konuştu.

Özcan, kuru kayısı lisanslı deposunun inşaatının Mart 2020'de tamamlanmasının planlandığını bildirdi.