TikTok'tan Trump'a tepki: Hukukun üstünlüğünün tesisi için her yola başvuracağız

TikTok, ABD Başkanı Donald Trump'ın bir kararnameyle Amerikan şirketlerine 45 gün içinde Çin internet şirketiyle bütün ilişkilerini kesme talimatı vermesine tepki gösterdi. Trump'ın kararını "şok edici bir adım" olarak nitelendiren TikTok, hukukun ayaklar altına alınmasını önlemek için her yola başvuracağını açıkladı.

Trump, ikinci bir başkanlık kararnamesiyle, kısa videoların paylaşıldığı TikTok uygulamasının yanısıra, yine bir Çin sosyal medya mesaj sitesi Wechat'le ilişkilerin de kesilmesi talimatı verdi.

Wechat uygulamasının sahibi Tencent şirketi "Başkanlık kararnamesiyle ilgili incelemelerimiz sürüyor" şeklinde bir açıklama yaptı.

Trump, halen Amerika'daki faaliyetlerinin satışı konusunda Microsoft şirketiyle görüşmeler yürüten TikTok'un ABD'deki faaliyetlerinin ulusal güvenlik kaygıları nedeniyle yasaklanabileceğini söylemiş ve müzakerelerin 15 Eylül'e kadar tamamlanmasını istemişti.

ABD yönetimi ayrıca Perşembe günü yaptığı bir açıklama ile Amerikan hisse senetleri piyasalarındaki Çin şirketlerinin, denetimden geçirilmiş hesaplarını yetkililere sunmadıkları taktirde, endekslerden çıkarılmalarını da tavsiye ederek, Çin'le ikili ilişkilerin bir çok alanında etkili olan gerginliği daha da tırmandırdı.

Trump'ın kararnamelerinin içeriği ne?

Trump her iki başkanlık kararnamesinde Çin şirketlerinin geliştirdiği ve sahip olduğu cep telefonu uygulamalarının ABD'de yaygınlaşmasının "Ulusal güvenliği, dış politikayı ve ekonomiyi" tehdit ettiğini öne sürüyor.

Her iki kararnamede de, Çinlilerin ya da onlara bağlı kuruluşların sahibi olduğu uygulamalarla "ilişkilerin" yasaklandığı kaydediliyor ama ilişkilerin biçimleri konusunda detay verilmiyor.

Kararnamelerde kararların yasal dayanağını, Ulusal Olağanüstü Hal Kanunu ve Uluslararası Olağanüstü Ekonomik Yetkiler Kanunu'ndan aldığı kaydediliyor.

Trump'ın kararnamesi TikTok'un topladığı verilerin Çin'in ABD hükümeti çalışanlarının izini sürmesine ve onlar hakkında şantaj yapmak ya da ajanlığa zorlamak için kullanabileceği kişisel bilgiler toplamasına yarayabileceğini öne sürüyor.

Kararnamede, TikTok'un siyasi olarak hassas olarak görülen, Hong Kong'daki protesto gösterileri ya da Uygurların maruz kaldığı baskılar konularındaki içerikleri sansürlediğine dair haberler bulunduğu da kaydediliyor.

ABD Başkanı, İç Güvenlik Bakanığı ve Ulaştırma Güvenliği Dairesi çalışanları ve silahlı kuvvetler personeline TikTok uygulamasının zaten yasaklandığını söylüyor.

WeChat yasağı ABD-Çin arasındaki bireysel ileşitimi tehdit ediyor

Jaoyin Feng, BBC Çince Servisi Washington Muhabiri

TikTok'la ilgili yasak zaten bekleniyordu, uygulama ABD'de aylardır mercek altındaydı. Fakat aynı anda aynı gerekçelerle Wechat'e konulan yasak gerçekten bomba etkisi yarattı.

Başkan Trump'ın kararnamesi duyurulur duyurulmaz, WeChat hesabıma mesajlar akmaya başladı. Amerika'da yaşayan ve Çin'deki yakınlarıyla WeChat üzerinden görüşen arkadaşlarım tam bir panik yaşıyor.

Binlerce kilometre mesafede yaşayan insanlar aynı soruyu soruyor: WeChat ABD'de yasaklandıktan sonra nasıl görüşeceğiz?

Eğer Çin'de yakınlarınız varsa gerçekten de WeChat kullanmamak mümkün değil.

WeChat'i, milyarı aşan kullanıcısıyla WhatsApp, Facebook, Instagram, PayPal, Uber, hatta Tinder'in tek bir sistemde buluşması gibi düşünebilirsiniz.

Amerika'nın, Çin'in teknoloji alanındaki ilerlemesinin önemli bir örneği olan WeChat'i yasaklaması, Çin'de kültüre, insanlara ve devlete yönelik bir saldırı olarak algılanacak ve Washington'un keyfi bir şekilde teknoloji alanındaki en büyük rakibini saf dışı etmeye çalıştığı görüşünü güçlendirecektir.

Yasağın sıkı bir şekilde uygulanması Çin'de ailesi, arkadaşları ve iş ilişkileri olan herkes için bir felaket olur.

ABD-Çin ilişkilerinde son zamanlarda "dişe diş, göze göz" yeni normal haline geldiğinden bu adım dünyanın en etkili iki ülkesinde yaşayanlar arasında bireyden bireye iletişimin tamamen kesilmesi anlamına gelecektir.