TÜM KATEGORİLER
Son dakika haberi! Tayland'da öğrenci protestoları monarşiyi ve askeri vesayeti hedef alıyor
Güneydoğu Asya ülkesi Tayland'da öğrenciler, monarşinin ve ordunun ülke siyaseti ve toplum üzerinde baskı ve vesayetini protesto etmek üzere eylemler düzenliyor.
Lise ve üniversitelerdeki kılıf kıyafet düzenlemelerine karşı mayıs ayında başlatılan eylemler, zaman içinde siyasal rejimi ve öğrencilerin "baskıcı" olarak nitelendirdiği uygulamalarını hedef alan geniş çaplı protesto hareketine dönüştü.
Başkent Bangkok'taki Thammasat Üniversitesinde 10 Ağustos'ta toplanan 3 binden fazla öğrenci, Kral'ın yetkilerinin kısıtlanması ve ordunun siyasal sistem üzerindeki vesayetinin sonlandırılmasına yönelik taleplerini 10 maddelik bildiriyle dile getirdi.
Anayasa'nın Kral'a dava açılmasını yasaklayan 6. maddesinin kaldırılması, Ceza Kanunu'nda Kral'ın eleştirilmesini suç sayan maddelerin değiştirilmesi, Kral'ın kişisel varlıklarının kamu varlıklarından ayrılması, kamu bütçesinden tahta ayrılan payın ekonomik şartlara göre düzenlenmesi, kraliyet bütçesine bağışların durdurulması, eğitim sisteminde kraliyetin tek taraflı övülmesine son verilmesi, Kral'ın askeri darbelere destek vermesinin ve siyasal görüşlerini kamuoyuna açık şekilde dile getirmesinin yasaklanması, öğrencilerin talepleri arasında yer aldı.
Öğrenciler bildiride ayrıca parlamentonun ve üyelerini ordunun atadığı Senatonun lağvedilmesini, askeri yönetim tarafından hazırlanan Anayasa'nın değiştirilmesini ve ordu ve monarşi karşıtı görüşleri nedeniyle şüpheli şekilde kaybolan muhaliflerin akıbetinin araştırılmasını talep etti.
Bildiride taleplerin monarşiyi yıkmayı amaçlamadığı, onu demokrasiyle uyumlu hale getirmeyi amaçlayan "iyi niyetli bir öneri olduğu" vurgulandı.
"Sınırı aşıyorlar"
Öte yandan, 2014 yılında askeri darbeyle hükümeti deviren ve sonra cunta yönetiminin hazırladığı Anayasa ve Seçim Kanunu'nun ardından 2019'da yapılan parlamento seçimleriyle iktidarını koruyan Başbakan Prayut Çan-oça, yaptığı açıklamada, protestoyu endişeyle izlediğini ifade etti.
Üniversite yönetimine öğrencilerin beyanlarında dikkatli olmasını tembihlemesi çağrısında bulunan Başbakan Prayut, "Protesto onların hakkı ama sınırı aşıyorlar." dedi.
Üniversite yönetimi, Prayut'un çağrısının ardından, protesto hareketiyle arasında mesafe koyarak, "öğrencilerin taleplerinin Ceza Kanunu'nun 122. maddesindeki 'monarşiye hakaret' suçunu düzenleyen hükümleri ihlal etmiş olabileceği" uyarısında bulundu.
Thammasat Üniversitesi Dekan Yardımcısı Prinya Thaewanarumitkul, yaptığı açıklamada, "Protestoyu organize edenler sosyal bölünme yaratabilecek hassas konularda ihtiyatlı olmalılar. Protestolar sırasında dile getirilen bazı fikirlerin sınırı aştığı anlaşılıyor. Başta toplantıya izin veren ben olmak üzere kimse olanlar konusunda sorumluluğunu reddedemez." ifadelerini kullandı.
Güvenlik güçleri, 7 Ağustos'ta protestocuların liderlerinden insan hakları avukatı Arnon Nampha ve öğrenci lideri Panupong Jadnok'u gözaltına almıştı.
Protestolarda popüler kültür göndermeleri
Ülkede dört haftadır farklı şehirlerdeki öğrenciler, monarşinin ve ordunun siyasetten elini çekmesi, insan halklarına ve halkın demokratik taleplerine saygı göstermesi çağrısıyla protesto gösterileri düzenliyor.
Protestocuların eylemlerinde popüler kültür eserlerine göndermeler yapması dikkati çekiyor.
4 Ağustos'ta Bangkok'taki Demokrasi Anıtı'nda düzenlenen protestoda katılımcılar, popüler roman ve film serisi Harry Potter'daki karakterlerden esinlenen kostümler giymişti. Siyah büyücü cübbeleri ve atkıları kuşanan, ellerinde tahtadan büyücü asaları taşıyan protestocular, romanlara göndermeler içeren protesto bildirisinde şu ifadeleri kullanmıştı:
"Tayland, Ölüm Yiyiciler'in (karanlık güçlerin hizmetindeki kötü yaratıklar) istilası altında bulunuyor. Demokrasiyi savunan büyücülerin ve insanların haklarını, özgürlüklerini, kardeşliklerini korumak ve iktidarı yeniden halka vermek için güçlerini birleştirmelerinin vakti geldi."
Lise öğrencileri de geçen ay Bangkok'ta düzenledikleri protestoda sinemaya da uyarlanan popüler gençlik romanı dizisi "Açlık Oyunları"nda isyanı simgeleyen "üç parmak" işaretini kullanmış, otoriteler söz konusu işaretin protestolarda kullanılmasını yasaklamıştı.
Tayland'da lese-majeste (Kral'a ihanet) yasaları uyarınca monarşiyi eleştirenlere 15 yıla varan ağır hapis cezaları verilebiliyor.
2014'teki darbeyle iktidara gelen ordu, yapılan yasal düzenlemelerle siyaset üzerinde nihai söz sahibi konumunu sürdürüyor.
Tayland'da 2014'te eski Başbakan Tahsin Şinavatra liderliğindeki hükümete karşı askeri darbe düzenlenmişti. O sırada Genelkurmay Başkanı olan Prayuth, 2014'te ordunun yönetime el koymasının ardından "Ulusal Barış ve Düzen Konseyi" adı verilen "askeri cuntanın lideri" sıfatıyla başbakanlık görevini üstlenmişti.
5 yıl süren cunta yönetiminin ardından yapılan seçimde Prayut'un kurucusu olduğu parti, yeni Seçim Kanunu'nun sağladığı avantajlarla parlamentoda çoğunluğu sağlamış, cunta lideri tamamı ordu tarafından atanan Senatonun desteğiyle yeniden başbakanlık koltuğuna oturmuştu.
Anayasa Mahkemesinin 21 Şubat'ta parlamentodaki ikinci büyük muhalefet partisi Gelecek İleri Partisinin (FFP) seçim yasasını ihlal etme suçundan feshedilmesine hükmetmesinin ardından ülkede büyük çaplı protestolar düzenlenmişti.
