Koca: "Bu dönemin mevsimsel gribi artık Kovid"

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, küresel dünyada grip aşı arzının yüzde 20 oranında arttığını belirterek, "Biz ne yaptık? 1,1 milyon geçen yıl yapıldı, biz bu yıl 2,3 milyona çıkardık. Peki şu ana kadar kaç kişiye yaptık, 600 bin kişiye yapıldı." dedi.

Koca, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Bakanlığının 2021 bütçesi üzerindeki görüşmelerde, milletvekillerinin sorularını yanıtladı.

Görüşleriyle politikalarına destek veren, eleştirileriyle toplumun daha iyi sağlık düzeyine ulaşması için çabasını ve niyetini ortaya koyan komisyon üyelerine ve tüm milletvekillerine Bakanlık adına teşekkürlerini sunan Koca, sağlığın, iktidarı ve muhalefetiyle herkesin ortak paydası olduğunu vurguladı.

Koca, görüşlerini paylaşan tüm milletvekillerinin bu kaygıyla hareket ettiğine inandığını ifade ederek, "Olumlu görüşleri de olumsuz görüşleri de daha iyi bir sağlıklı topluma ulaşma hedefimize yönelik önemli katkılar olarak atfediyorum." dedi.

Türkiye'de üretilen, sentez edilen, devamında 3 firmanın da ayrıca yerli olarak ürettiği Kovid-19 tedavisinde kullanılan ilaca ilişkin açıklamalarda bulunan Koca, "Benim kurucusu olduğum kuruluşla irtibatlı kılınarak özellikle bunu neredeyse her gün dillendiren arkadaşlarımız var. Umarım bugün beni dinlediklerinde bu yanlışı bundan sonrası için tekrarlamazlar diye ümit ediyorum." ifadelerini kullandı.

Bakan Koca, sözlerine şöyle devam etti:

"USAŞ'a başlayan arkadaşın 2 dönem belediye başkanlığı, ayrıca SGK il müdürlüğü yapmış geçmişi var. Sadece bir yıl zaman diliminde ders vermek üzere kurucusu olduğum üniversiteye gelmiş olan biri. Bugüne kadar belki yüz defa tekrar edildi ama bir gün belediye başkanlığı ve SGK il müdürlüğü söylenmedi. Diğer arkadaş ise son 4 yılını Acıbadem Özel Sağlık Hizmetleri'nde yurt dışı işleri için koordinatör olarak görev alan, ondan önce 3 farklı hastanede görev alan, 10 yılı özel sektörde geçen, sadece üniversitede ders vermek üzere 1-1.5 yılı geçen birisi. Bunu da özellikle söyleyeyim. Hastanelerdeki çalışması hiç konuşulmadı."

"Hiçbir şekilde üniversiteyle asla bir sözleşmesi ve menfaat ilişkisi yok"

Kovid-19 tedavisinde kullanılan bir ilaca yönelik açıklamalarda bulunan Koca, "Biz ilacı Çin'den 140 dolara alıyorduk ve bu ilacı yerlileştirmek istedik. Çünkü bu ilacı özellikle pandemide erken dönemde hastalarımıza vermek istedik. Son dönem uygulamalarımızda, geç dönem uygulamalarımızda bu ilacın fazla faydasının olmadığını gördük. Hatırlarsanız o dönem, bu ilacın etkisini öncelikle göreceğini ifade etmiştik. Çünkü Çin geç dönemde kullanıyordu. Yoğun bakım döneminde bir faydasının olmadığı, bu ilacın erken dönemde kullanımının faydalı olacağı düşünülerek rehberimize ilave edildi." bilgisini verdi.

Koca, sözlerine şöyle devam etti:

"Bu ilacı 140 dolar olduğu bilinerek, ilacın yaygın kullanımını sağlamak için yerlileştirme noktasında biz ısrarlı olduk ve bu ilacı sentezlemek üzere kurucusu olduğum üniversiteden bir öğretim üyesi arkadaş bilinen bir firmaya sadece proje desteği verdi. Hiçbir şekilde üniversiteyle asla bir sözleşmesi ve menfaat ilişkisi yoktu. Bunun altını özellikle çizmek istiyorum. Özellikle o arkadaş da heyecanla bu ilacı üretme çabası içinde oldu Amerika'da uzun süre bu konuda çalışan biri olduğu için. Devamında sentez başarıldı. Bu ilacı alabilecek tek yer Bakanlık, yani kamu. 140 dolar olan ilaç için telaffuz edilen, 100 dolar oldu. Bu arada 3 farklı firma da ham maddesini ithal ederek müracaatını yaptı. Ben sizin kurucusu olduğum yerle ilişkili kıldığınız yere ruhsat verdim mi? Bunları ilk defa duyacaksınız ve belki de inanmayacaksınız. Dört firmadan bahsediyorum, 4 firma birbiriyle mücadele, rekabet içinde olan firmalar. Bunların hepsi bilir."

Kendisinin nerede neyi konuştuğunu çok iyi bildiğini dile getiren Koca, "Ben tek firmaya olmayacak, dedim. Diğer müracaat eden 3 firmayla birlikte verilecek, 4 firmaya verilecek, dedim. Ben çünkü ham madde ithalinin ne olduğunu biliyorum, maliyetinin 10 doları geçmediğini de biliyorum. O nedenle 13-14 dolardan da fazla bunun fiyatı olamayacak. Yurt dışına istediğiniz fiyatı verebilirsiniz ama kamuya vereceğiniz fiyat onda biri olacak dedim. Yani, 23-24 dolardan fazla olmayacak dedim. Bunu kabul etmiyorsan ruhsat yok dedim." açıklamasında bulundu.

Koca, normalde bunun uygulanabilir bir şey olmadığına işaret ederek, şunları kaydetti:

"Kamu mantığında yapılabilecek bir şey değil. O firma kabul etmedi. Bunu birçok arkadaşımız iyi bilir, birçok yeri zorladılar ve en sonunda olmadığını gördüler. İki firma hemen kabul etti, 10 bin kutu ilaç vermeyi de taahhhüt ederek. Bu durumda o firma da 10 bin kutu verecek dedim ve 4 firmaya biz ruhsat verdik. O firmaya özellikle vermek isteyen kamudaki arkadaşlardan birisini de görevden aldım. Israrla benimle irtibatlı kıldığınız firmaya verilmemesini söyleyen ben, o kişiyi, 4 firmaya vereceksiniz ve bunun fiyatı 13-14 doları geçmeyecek. 140 dolar olan ve o firma 100 dolara vermeyi teklif eden firmadan bahsediyorum. Devamında 4 firmaya verildi ve 4 firma da 14 dolardan vermeye devam etti. O benim görevden alıp başka birisini atadığım kişinin verdiği ruhsatla alındı ama görevden aldığım kişi şu an özel sektörde."

Milletvekillerinin iyi niyetine güvenerek anlattığını belirten Koca, bu dediklerini Türk Tabipler Birliği'nin (TTB) kendisine ziyaretinde de anlattığını söyledi. Koca, "4 firma, şimdi 2 firmaya daha verdik 6 firma oldu. Bu firmaların hepsi neyin nasıl olduğunu iyi bilir." diye konuştu.

Koca, ilaç için 4 firmayı ihaleye aldıklarını da belirterek, "O yüz dolar diyen benimle ilişkili kılınmak istenen firmanın verdiği fiyat 350 lira, vermedi; diğer 2 firma indirdi aşağıya. İkincisinde 200 liraya indirdi, vermedi. Bunları bugüne kadar yaşamamışsınızdır ama böyle oldu." dedi.

"USHAŞ'ın Sağlık Bakanlığı adına aldığı bütün kitler 9,8 liranın üstünde asla değil"

Kovid-19 tanısında kullanılan kitlere ilişkin açıklama yapan Koca, "Kit meselesinde bizim yurt dışından aldığımız kitin karşılığı 8,75 dolardı. Bu kiti yerlileştirmek istedik. Bir firma yerlileştirdi, hatlarını da biz satın aldık ama o nemli değil. Bu yerlileştirmeyle birlikte devamında bir ay sonra başka üreten firmalar da oldu. Bu firmadan bizim aldığımız rakam neydi biliyor musunuz, 32 lira. Yerli üreten şu an aldığımız firmalara 'Biz sizden almak istiyoruz' dediğimizde 8 doların altına inmediler." diye konuştu.

Daha sonra bu firmaların sayısının 12'ye çıktığını anlatan Koca, "32 liraya aldığımız kitlerin hepsini ihaleye sokarak 6 firma girdi. Fiyatı kaça indi biliyor musunuz, 9,8 lira. Niye? İki firma özellikle rekabet ederek yurt dışına satışı kapatmak için fiyatı 9,8 liraya indirdi. Normalde maliyeti 9,8 lira değil. Peki, 9,8 liraya verdikten sonra bizim geçmişe yönelik 32 liraya aldığımız kitler için ne yaptım ben? Geriye dönük 1,7 milyon kiti 9,8 liraya çektim. Kamuda bu yapılabilir mi, kamu mantığında bu mümkün mü? USHAŞ'ın Sağlık Bakanlığı adına aldığı bütün kitler 9,8 liranın üstünde asla değil." açıklamasında bulundu.

Koca, sözlerine şöyle devam etti:

"Devamında bu firmalar tekrar ihaleye sokuldu. Firmalar çünkü 9,8 liradan artık vermek istemedi, diğer 3 firma da vermedi, 12 firma da vermedi, 1,65 dolardan vermek durumunda kaldılar. Devamında şu an kim veriyorsa, 4 firmadan alınıyor, 1,65 dolardan alınıyor. Ama geçmişe dönük, pandeminin nisan ayından aldığım kiti 9,8 liraya, 1,7 milyon kiti geriye dönük fatura keserek aldık. Kamu mantığında yeri yok, ben onu anlıyorum ama bunu yaptım diyorum."

" Mersin'de 22 Mart'tan önce testi pozitif olan bir vatandaşımız varsa lütfen çıksın söylesin"

Bakan Koca, Mersin'de ilk vakanın görüldüğüne ilişkin iddialara yönelik de buna ilişkin Adana'da, Mersin'de de açıklama yaptığını hatırlattı. O zaman yaptığı konuşmalara işaret eden Koca, "Evet, bu sehven yapılmış. Bunun doğru olmadığı bilgisi de editör tarafından bildirildi. İki ay önce söylediğim şeyi söylüyorum. Şunu söylüyorum, şubat ayı denilen ay, Mersin'de yayında bahsedilen ilk vaka 25 Mart'tır. Şubat değil, yanlışlıkla şubat yazılmış. 1 milyon 840 bin Mersin'deki kardeşime seslenerek söylüyorum. Mersin'de ilk vaka 22 Mart'ta görüldü, şubatta yok." bilgisini verdi.

Söz konusu vakanın bir avukat olduğunu ve yabancı biriyle temas sonucu enfeksiyonu aldığını belirten Koca, "Mersin'de 1 milyon 840 bin kardeşimize seslenerek söylüyorum, 22 Mart'tan önce testi pozitif olan bir vatandaşımız varsa lütfen çıksın söylesin. İddia ediyorum, 22 Mart'tan önce testi pozitif olan yok diyorum. Lütfen politikacılar sağlık üzerinden siyaset yapmasınlar. 22 Mart'tan önce daha pozitif olan bir vaka çıkmadı. Hala şubat diye niye ısrar ediyoruz? Yazık değil mi, niye siyaset yapıyoruz, sehven yapılmış, yanlış yapılmış, editöre bildirilmiş. Yok, siz çıkarın. Hatası düzeltiliyor, söyleniyor, bunu hala ısrarla söylemenin anlamı yok ki." ifadelerini kullandı.

"Bu yıl eczaneden sattırmadım, bununla ilgili hakkı olan kimse ona vermeliyiz diye"

Koca, grip aşılarının her ülke tarafından bir yıl öncesinden sipariş verildiğini söyledi.

Bakan Koca, şunları kaydetti:

"Türkiye'nin geçen yıl tedarik ettiği grip aşısı bir milyon 300 bin, küsuratını söylemiyorum ama yapılan bir milyon 100 bin. Yani, geçen yıl eczanelerde parayla satışına izin verildiği halde yapılan toplam aşı bir milyon 100 bin oldu, bir milyon 300 bini tedarik edilmiş olmasına rağmen 200 bin arttı. Parası olanlara veriliyor dediniz, parası olanlar almasın diye eczanelerden satmadım ben. Bu yıl ben eczaneden sattırmadım, bununla ilgili hakkı olan kimse ona vermeliyiz diye. Dolayısıyla bir milyon 100 bindi. Dünyanın oranlarını söylüyorsunuz, haklısınız. Ama dünya bugüne kadar yoğun aşı yapıyordu. Küresel dünyada aşı arzı yüzde 20 oranında arttı, 2-3 kat artmadı, kapasite belli. İngiltere 25 milyon yapıyordu, 30 milyon yaptı, Almanya 21 milyon yapıyordu 26 milyon yaptı. Biz de 1,3 milyon gibi daha önce yapılan bir oran olduğu için artırabileceğimiz rakam sınırlı. Biz ne yaptık? Bu süreçte 2,3 milyona çıkardık, yani 1,1 milyon geçen yıl yapıldı, biz bu yıl 2,3 milyona çıkardık. Peki şu ana kadar kaç kişiye yaptık, 600 bin kişiye yapıldı."

"Bu dönemin mevsimsel gribi artık Kovid"

Koca, aşının kimlere yapılması gerektiğine ilişkin Bilim Kurulu'nun çalışma yaptığı söyledi. Koca, "En riskliden başlayarak bu gruplar tanımlandı. Bu gruplar dışında, şimdi söylüyorum burada olmayan 80 yaş üstünü de koyduk. Aşımız da 2,3 milyon. Eğer bu noktada böyle devam edersek 75, 70, 65 gibi aşağı doğru indirmeyi hızla planlıyoruz. 1-2 gün içerisinde de sağlık çalışanlarımıza da başlıyoruz." dedi.

Her yıl normalde 42. haftadan başlayarak influenza sürveyansı yaptıklarını aktaran Koca, "Yani, oluyor mu, var mı, başladı mı diye her yıl. Dünya yapar, biz de benzer şekilde. Şu an 47. haftadayız, yani 5 haftadır influenza yok. Şu an influenza yok diyorum."

Bir milletvekilinin "olmayacağı anlamına gelmez" yönündeki eleştirisi üzerine Koca, "Gelmez ama yok diyorum, tedirgin etmeyin insanları demek istiyorum. Şu ana kadar 5 haftadır tarıyoruz, bu dönemde influenza yok. Her yıl bu dönemde çocuk poliklinikleri üst solunum yolu enfeksiyonundan geçmez biliyorsunuz. Şu an üst solunum yolu enfeksiyonu olan çocuk polikliniklerine gidin, çocuk poliklinikleri çok sakindir. En yoğun olan erişkin, dahili poliklinikler daha fazladır. Çünkü, Kovid daha fazla. Bu dönemin mevsimsel gribi artık Kovid."

Türk Eczacıları Birliği'nin (TEB) grip aşısı temin ettiğini ancak izin verilmediği yönündeki iddialara ilişkin Koca, şunları söyledi:

"TEB'in 1,5 milyon aşı dediği normalde ruhsatlı olan aşıyı herkes getirebilir. Ruhsatlı olmayan aşı için Halk Sağlığından, Bakanlıktan izin alınması gerekir. Bununla ilgili elimde belgeler var. TEB diyor ki, 'Ben Hollanda menşeli bir firmadan 1,5 milyon aşı buldum. Bunun fiyatı 12 dolar. Bu firma, tarihi söylüyorum 31 Ağustos'da DMO'ya söylüyor, 11 dolara size veriyorum diyor.' Bize firma 11 dolar diyor, TEB bize 12 dolar diyor, tabii buradan yüzde 4 komisyon alacak ayrıca. Firmanın buraya verdiği teklif 12 dolar ve artı yüzde 4 olacak. Ama yani firma bize 11 dolar veriyor. Sonra firma diyor ki okuyorum, 'Bu Abbott firmasının Hollanda'da üretmiş olduğu aşıdan Türk Eczacıları Birilği ile de paylaşıldı. Tedarikçi depolardan üretici yetki belgesi aşının orijinal olup olmadığını kanıtlayan analiz sertifikası, orijin sertifikası gibi belgeler sağlanamadığı için ürünün gerçekten olup olmadığı teyit edilememiş, ayrıca mevcutsa bile sahte veya bozulmuş olabileceği kaygısıyla tedariğinden vazgeçilmiştir.' Firma diyor. Nerede aşı? Bu kadar söylüyorum. Firmayla zaten bir ay öncesinden irtibattayız."