Ömer Fahreddin Türkkan kimdir? Çöl Kaplanı, Medine Müdafii lakaplı Fahreddin Paşa hangi cephede savaşmıştır?

Medine kahramanı Fahreddin Paşa, Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri Bakanı Abdullah bin Zayed'in yakışıksız ithamlarının ardından gündeme oturdu. Türk halkı sosyal medya üzerinden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ise açıklamaları ile Abdullah bin Zayed'e gereken yanıtı verdi. Peki Fahreddin Paşa kimdir? İşte yanıtı...

ÖMER FAHREDDİN TÜRKKAN KİMDİR?

1868 yılında Rusçuk'ta doğan ve 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı sonrası ailesiyle İstanbul'a yerleşen Fahreddin Paşa, Medine Müdafii, Medine Kahramanı, Çöl Kaplanı gibi unvanlarla biliniyor.

Askeri okul mezunu Fahreddin Paşa, Balkan Savaşı'nda önemli başarılar göstererek, Edirne'nin geri alınmasını sağladı. 1. Dünya Savaşı'nda Miralay rütbesiyle Musul'da görev yaptı. 1915'te Urfa ve çevresindeki Ermeni ayaklanmalarını bastırdı. 28 Mayıs 1916'da İngilizler'le anlaşan Mekke Şerifi Hüseyin'in isyana hazırlandığı haberinin alınması üzerine Fahreddin Paşa, Dördüncü Ordu kumandanı Cemal Paşa tarafından Medine'ye gönderildi.

Fahreddin Paşa elinde bulunan son derece kısıtlı imkanlarla Medine'yi 2 yıl 7 ay boyunca müdafaa etti. Fahreddin Paşa, herhangi bir yağmaya karşı Medine'de Hazreti Muhammed'in mezarında bulunan mukaddes emanetleri 2 bin askerin koruması altında İstanbul'a gönderdi.

İngilizler tarafından "Türk Kaplanı" olarak adlandırılan Fahreddin Paşa, savaş esiri olarak önce Mısır'a gönderildi, ardından Malta'ya sürgün edildi. 24 Eylül 1921'de Milli Mücadele'ye katılmak için Ankara'ya geldi. 9 Kasım 1921'de TBMM'nin Kabil büyükelçiliğine tayin edildi. Türk-Afgan dostluğunun gelişmesinde önemli rol oynadı. 12 Mayıs 1926'da görevinin sona ermesi üzerine yurda döndü.

1936'da Türk Silahlı Kuvvetleri'nden tümgeneral rütbesiyle emekliye ayrıldı. 22 Kasım 1948'de vefat etti ve vasiyeti üzerine Rumelihisarı'na defnedildi.

Erken hayatı

Rusçuk'ta doğdu, 93 Harbi'nden sonra ailesiyle birlikte İstanbul'a yerleşti. Mekteb-i Harbiye'yi birincilikle bitirdi. Erkan-ı Harbiye Mektebi'ni bitirdikten sonra 1891 yılında Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle göreve başladı. Balkan Savaşı'nda Çatalca savunmasında ve Edirne'nin Geri Alınışı'nda görev aldı.

Ailesi

1900'de Ferik Ahmet Paşa'nın kızı Ayşe Sıdıka Hanımefendi (1884-1959) ile evlendi. Çocukları:

Suphiye Türkkan 1904-1978 (kız)

Mehmed Selim Türkkan 1908-1991(oğlan)

Mehmed Orhan Türkkan 1910-1994 (oğlan)

Ayşe Nermin Türkkan 1919-1997 (kız)

Ayhan Türkkan 1928-4.2.1959 (oğlan)

I. Dünya Savaşı

I. Dünya Savaşı başladığında 4. Ordu'ya bağlı 12. Kolordu komutanı olarak Musul'da bulunuyordu. 1915 yılında 4. Ordu komutan vekilliğine getirildi. Bu bölgede iken hem tehcire tabi tutulan Ermenileri yerleştirmesiyle uğraştı aynı zamanda Urfa, Zeytun, Musadağı ve Haçin'deki Ermeni isyanlarını bastırdı.

1916 yılında 4. Ordu komutanı Cemal Paşa tarafından Medine'deki Hicaz Kuvve-i Seferiyesi komutanlığına atandı. İngilizlerin desteğinde isyana girişen Şerif Hüseyin ordusuna karşı, kısıtlı imkanlara rağmen yaptığı Medine Müdafaası büyük takdir topladı.

Savaş sonrası hayatı

Medine Kuşatması'ndan sonra savaş esiri olarak önce 27 Ocak 1919 tarihinde Mısır'a daha sonra da 5 Ağustos 1919 tarihinde Malta'ya sürgün edildi. Sürgün sırasında, savaş suçlularını yargılamak üzere İtilaf Devletleri tarafından İstanbul'da kurulan Kürt Nemrut Mustafa Paşa Divan-ı Harbi adı verilen mahkemece ölüme mahkûm edildi. Ancak Ankara Hükümeti'nin gayretleriyle 8 Nisan 1921 tarihinde Malta'dan kurtulduktan sonra Eylül 1921 tarihinde Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmak üzere Ankara'ya geldi. Başkomutan Müşir Gazi Mustafa Kemal Paşa tarafından Güney Cephesi'nde Fransız Ordusu'na karşı savaşan Türk kuvvetlerini birleştirmekle görevlendirildi. Fransızlarla Ankara Antlaşması'nın imzalanmasıyla güneyde savaş sona erince 9 Kasım 1921 tarihinde TBMM tarafından Kabil Büyükelçiliği'ne atandı. Türk-Afgan dostluğunun gelişmesinde önemli rol oynadı.

1936 yılında Ferik korgeneral rütbesi ile ordudan emekli oldu. 22 Kasım 1948 tarihinde bir tren yolculuğu sırasında Eskişehir yakınlarında kalp krizi geçirerek vefat etti. Vasiyeti üzerine Aşiyan Mezarlığına defnedildi.

FAHREDDİN PAŞA HANGİ CEPHEDE SAVAŞMIŞTIR?

I. Dünya Savaşı'nda Türk halkının vicdanında derin yaralar açan cephelerden birisi de Fahrettin Paşa'nın görev yaptığı Hicaz Cephesi idi. İngilizler uzun zamandır "Halifelik Arapların hakkıdır." şeklindeki propagandalarla Arapları Osmanlı Devleti'ne karşı isyana kışkırtıyorlardı. I. Dünya Savaşı başladığında da İngilizlerin "bağımsız devlet kurma" vaadinden etkilenen Mekke Emiri Şerif Hüseyin Osmanlı Devleti'ne isyan etti.

FAHRETTİN PAŞA'YA NEDEN ÇÖL KAPLANI VE MEDİNE MÜDAFİİ DENMEKTEDİR?

Özellikle I. Dünya Savaşı sırasında çıkan Şerif Hüseyin İsyanı'nda zor şartlar altında Medine'de yönettiği 2 yıl 7 ay süren Medine Müdafaası ile bilinmektedir. "Medîne Müdâfii", "Türk Kaplanı", "Çöl Kaplanı", "Medine Kahramanı" lakaplarıyla anılır.

Recep Tayyip Erdoğan Haberler