Mesud Barzani Kimdir?

2005 yılında Irak Kürdistan Parlementosu tarafından, Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) başkanı seçilen Mesud Barzani (İngilizce'de Masoud Barzani, Kürtçe'de Mesûd Barzanî), IŞİD'e karşı yapılan Musul Operasyonunda Peşmergelerin önderliğini yapmıştır.

11 YAŞINDA DARBE GÖRDÜ, SÜRGÜN YEDİ

'Barzan Aşireti'nin varisi olarak görülen Mesud Barzani, 1946 yılında dünyaya geldi. Babası Molla Mustafa Barzani, SSCB desteği ile kurulan ve İran'da bulunan Mahabad Cumhuriyeti'nde doğmuştur. Daha 11 yaşındayken yıkılan Cumhuriyeti için babası Molla Mustafa Barzani savaşlar vermiş, bağımsız Kürt devleti kurma girişimlerinde bulunmuş ancak başarısız olmuştur. Dönemin Irak yönetiminin müdahalesiyle SSCB'ye gitmek zorunda kalmıştır. Mesud Barzani ise Irak'a göç etmiştir.

YÖNETİM DEĞİŞTİ, 'GEL' DENİLDİ

1958 yılında Irak'ta, Kâsım tarafından darbe yapılmış ve yönetim el değiştirmiştir. SSCB'ye sürgün edilen Molla Mustafa Barzani, yeni yönetimden ülkeye dönmesi için çağrı almıştır. İlerleyen yıllarda ise yeni Irak yönetiminin de Kürtlere hak vermediği gerekçesiyle anlaşmazlıklar çıkmıştır.

MECLİSE GİRDİ

Mesud Barzani, 1975 yılında Kürtlerin siyaseti üstüne çalışmalar yapmış, Kürdistan Demokratik Partisi'ne başkanlık etmeye başlamıştır. Babasının 1979'daki ölümünden sonra partinin en etkili lideri olmuştur.

IRAK-İRAN SAVAŞINDA ROL ALDI

1979'daki İran devriminden sonra, Barzani de siyasî amaçlarının uyuşması gerekçesiyle İran'a, partisi ve destekçileri ile birlikte yerleşmiştir. 1980 yılında başlayan Irak-İran savaşında, Irak'ın İran'a yakın kısmında faaliyetler göstermeye başlamıştır. 1988 yılında savaş bitene kadar, dönemin ve ortamın avantajlarını değerlendirmiştir.

KÖRFEZ SAVAŞINI FIRSAT BİLDİ

1991 yılında Irak'ın Körfez Savaşı yenilgisi, dönemin rejimi olan Baas'a karşı Kürt ayaklanması başlatmıştır. Ayaklanma sonrasında Baas hükümeti ile Kürt ayaklanmacılar arasında büyük çatışmalar çıkmıştır. Ancak bu olaya batılı güçler müdahale etmiş, Kürtler için Kuzey Irak'ta güvenli bölgeler yaratılmış ve çatışmalar sonlandırılmıştır.

KOALİSYON İLE KUZEY IRAK İKTİDARI OLDU

1992 yılının Mayıs ayında batılı güçler denetiminde Kuzey Irak'ta yapılan seçimlerde Kürdistan Demokratik Partisi lideri Mesut Barzani ve Kürdistan Yurtseverler Birliği lideri Celal Talabani bölgesel liderler olarak seçilmişlerdir.

YİNE ANLAŞMAZLIK YAŞANDI, YENİ YOLLAR ARANDI

1994 yılında KDP-KYB koalisyonu arasında çıkan anlaşmazlıklardan dolayı iki parti arasında çatışma (Kuzey Irak İç Savaşı) başlamıştır. 1996 yılı Ağustos ayında Barzani, Talabani'nin İran rejimiyle anlaşacağından korktuğundan dolayı kendisi Baas rejimiyle anlaşma imzalamıştır, bunun üzerine 31 Ağustos 1996'da Erbil'e giren Irak güçleri bölgeyi Barzani'ye emanet etmiştir. Bu dönemden sonra Ekim 1996'nın sonlarına doğru KDP-KYB arasında ateşkes imzalanmıştır.

TÜRKİYE İLE İTTİFAK OLDU

Türkiye terörle mücadele için zaman zaman Barzani ve Talabani ile diyalog kurmuştur. 1997 yılında ise Barzani Türkiye'nin terörle mücadelesinde ittifak olarak rol almış ve Peşmerge güçleri ile teröre karşı çıkmışlardır. Sonraki dönemlerde KDP-KYB arasında yine çatışmalar çıkmıştır. ABD'nin de araya girmesiyle 1998 yılında KDP-KYB arasında yine ateşkes ilan edilmiş, bu ateşkes 4 Ekim 2002'de yenilenmiştir.

TEK BAŞINA İKTİDARA GELDİ

Barzani, 2003 yılında Irak'ın işgalinden sonra kurulan Irak Hükümet Konseyi'nin üyesi oldu ve 2004 yılı Nisan ayında konseyin başkanı oldu. Haziran 2005'te Irak Kürdistan Parlamentosu tarafından Kürdistan Bölgesel Yönetimi başkanı seçildi. Temmuz 2009'da, Kürdistan Bölgesel Yönetimi başkanlığı için ilk doğrudan yapılan seçimlerde, Mesut Barzani oyların % 69.6'sını alarak başkan seçildi. Seçimleri yakından takip eden uluslararası gözlemciler ve Irak Seçim Komisyonu seçimleri serbest ve adil olduğunu ilan ettiler.

NATO ÖDÜLLENDİRDİ

Mesut Barzani Şubat 2011'de, barış, istikrar ve bölgede dini hoşgörüyü teşvik rolüyle, NATO Parlamenterler Asamblesi İtalyan Atlantik Komitesi ve İtalyan Delegasyonu Atlantik Ödülünü aldı.

MUSUL OPERASYONUNDA ROLÜ NEDİR?

Irak'ın kuzeyinde bulunan ve en büyük şehirlerinden birisi olan Musul'da, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne (IKBY) bağlı Mesud Barzani önderliğindeki Peşmerge güçleri ve ABD öncülüğündeki birliklerin koalisyonu ile IŞİD(DEAŞ)'e karşı operasyon başlatıldı. Bu operasyona 'Musul Operasyonu' adı verildi.

Koalisyonun ortak hedefi Musul'u IŞİD(DEAŞ)'den temizlemek.Operasyonda yer alan Peşmerge birliklerinin emirleri Bağdat'tan değil, doğrudan IKBY Başkanı Mesud Barzani'den alması konusunda uzlaşma sağlandı. Irak'taki operasyona destek veren ülkeler arasında İran, ABD, Rusya, İngiltere, Fransa ve Türkiye bulunuyor.